Wednesday, January 9, 2008

Những điều trông thấy

LÂM VÕ HOÀNG

Đây là những điều đã qua khá lâu và những phản ứng cũng không phải ít. Tuy nhiên vẫn còn có chỗ để bàn thêm rốt ráo, thậm chí chạm vào những động cơ căn bản, xuất phát điểm của những điều không khỏi “đau đớn lòng”, khi hướng về tương lai mà “những điều trông thấy” ấy có thể dẫn dắt.

Đó là đóng dấu còn nợ trên văn bằng tốt nghiệp đại học của những sinh viên ưu tú, chỉ vì mắc tội nghèo phải xin vay tiền từ lòng tốt của nhà nước và tội cô thân thất thế, nên chưa sớm kiếm được việc làm tốt lương cao, để trong một năm, trả nợ vay ăn học của 4 hoặc 5 năm.

Đó là quyết định cấm xe ba gác, xích lô, hàng rong… mà tuyệt nhiên chưa có đối sách đền bù, hỗ trợ công ăn việc làm mới.

Đó là phổ cập chế độ lãnh lương qua máy trả tiền ATM, không phân biệt lương hậu hĩnh hay còm cõi.


Đóng dấu còn nợ trên văn bằng đại học

Nước ta tuy nhỏ bé, nhưng từ ngàn xưa nhờ trọng học, có tầng lớp sĩ phu tổ chức xây dựng, điều hành đất nước với đầy đủ rường rột vững vàng, dựa trên nền tảng đạo đức khôn ngoan : nhân, nghĩa, lễ, trí, tín, tới muôn ngàn đời sau vẫn có giá trị tu thân tề gia, trị quốc, bình thiên hạ, kể cả sau khi tiếp thụ văn hóa, khoa học kỹ thuật duy lý của Tây phương.

Nhờ trọng học và có học, dân ta sớm vĩnh viễn thoát khỏi cảnh ăn lông ở lỗ, có đạo đức xã hội và bản thân, nên sớm tạo được hồn dân tộc, yêu nước, thương nòi, khao khát độc lập tự do, giữ thể thống trong mọi hoàn cảnh, biết cân bằng tương quan lực lượng, tuy ở phía dưới nước lớn mà không hề bị đồng hóa và vẫn giữ được cá tính, bản sắc dân tộc cho đến ngày nay.

Thế đấy, nhưng tại sao những “cử nhân” trước đây được cờ quạt, võng lọng đưa về làng “ngựa anh đi trước, võng nàng theo sau” bái tổ vinh qui rỡ ràng, mà nay, chỉ vì chưa có điều kiện trả nợ vay đi học (có thấm vào đâu so với tiền ném qua cửa sổ của lũ con cái thất học, hư hỏng của bọn tham quan), những cử nhân, kỹ sư, thậm chí bác sĩ phải đau đớn nhận tấm bằng có đóng dấu còn nợ. Văn hóa đâu? Văn minh đâu? Học thức đâu?

Dù cho “người phàm mắt thịt” tới đâu, cũng phải thấy họ đã đáp ứng xuất sắc yêu cầu cơ bản đầu tiên của món nợ vay là từ một học sinh non nớt (dù sao cũng là tú tài !) họ đã trở thành một trí thức chuyên viên, một sĩ phu trẻ của đất nước, thậm chí thế giới (không thể phủ định giá trị văn bằng đại học của họ) đủ sức đóng góp hữu hiệu cho đất nước, dân tộc, nhân loại. Đồng tiền tuy quý nhưng chưa to bằng bánh xe, có phải như thế không?

Vậy thì, động cơ nào thúc đẩy đến chỗ đành đoạn chủ trương đóng dấu “còn nợ” trên văn bằng quý báu của người ta và nhằm mục đích nào ? Phải chăng vì bất lực buộc người ta phải trả nợ, bất lực do non kém kinh nghiệm, bản lĩnh hành chánh pháp lý, người ta đành viện đến việc đóng dấu vào văn bằng, khiến cả nước ngỡ ngàng.

Cấm xe ba gác và hàng rong

Báo chí đã phản ánh khá đầy đủ nỗi thống khổ tuyệt vọng của tầng lớp phải cật lực lao động, hơn cả những người mang danh lao động, để kiếm miếng sống cho gia đình và góp phần gầy dựng con cái thành người có học, hữu ích cho đất nước mai sau. Tuy đã được nhà nước chiếu cố cho lùi hạn định đến 6 tháng nữa, nhưng vấn đề vẫn sẽ y nguyên. Vì chắc gì trong 6 tháng đó, có đầy đủ chính sách đền bù, hỗ trợ, giúp đỡ những người sẽ thất nghiệp vì bị bít đường sinh nhai mà chưa thấy bất cứ lối thoát nào, nói chi lối thoát khả thi.

Hầu như bên trên, như người “cõi trên”, chưa xác định được trọng lượng kinh tế và dịch vụ xã hội của họ, nên coi vấn đề cấm như không. Theo báo chí, những xe ba gác linh hoạt chui vào các hẻm sâu đã giải quyết được 70% rác của thành phố Hồ Chí Minh. Cấm họ rồi xử lý rác như thế nào đây ? Hay là chỉ biết phạt. Xin nhớ, việc giải quyết nón bảo hiểm nằm trong tầm tay người đi xe máy. Còn rác chỉ có thể do nhà nước giải quyết mà thôi.

Còn hàng rong là ân nhân cứu khổ cho những người thu nhập thấp là chủ yếu. Người viết mỗi ngày ngồi đọc báo trước cửa nhà, với 10.000 đồng có thể ăn năm món quà sáng no tới trưa, thường khi ăn 2000đ xôi khúc là đủ bữa điểm tâm. Không kể “chợ lưu động” của mấy chị đi xe đạp có đủ cá, thịt, rau, gia vị. Không thể chối cãi họ là nét văn hóa đặc thù của đất nước mà cho tới cả Tây cũng không chê. Hơn thế nữa họ là nguồn gốc duy trì truyền thống ngon lành của ẩm thực bình dân vốn là khuôn mặt thật của đất nước. Họ mà biến đi, thì bộ mặt đô thị sẽ biến dạng liền.

Thế tại sao lại cấm họ? Có khả năng là ta hay sính bên Tây, bên Mỹ, hay trên thế giới, mà quên rằng bên họ cũng có bình dân sản xuất tiêu thụ hàng bình dân, với thu nhập bình dân. Ở đâu cũng có kẻ giàu, người nghèo. Bên ta có những người cực giàu, xuất thân, hoặc có ảnh hưởng đến giới hành chánh, nên tưởng ai cũng như họ, ăn xài đắt tiền tối đa, đôi giày, cái bóp đầm trên 20 triệu là bình thường, ra đường là xe hơi, tài xế, màn che sáo phủ, muốn cho môi trường sống của họ phải giống y như các nước kia và đâu đâu cũng phải là Phú Mỹ Hưng. Xe ba gác, hàng rong chỉ làm bẩn bộ mặt thành phố.

Trong khi đó lại không thấy rằng chính lối công tác quan liêu tắc trách làm cho đường phố đầy ổ voi, cống không nắp, nước ngập lôi rác dưới cống trôi lềnh bềnh… mới làm xấu, bẩn bộ mặt thành phố. Trong khi một chị hàng rong nở nụ cười mời mọc du khách là đủ làm cho người này thấy đất nước ta đẹp và nhớ hoài. Ta phải tự sửa mình, trước khi qui tội cho đám nhà nghèo.

Lãnh lương qua ATM

Cũng vì sính máy móc ngoại, nên ta chủ trương lãnh lương qua ATM, không dè số ATM không thể đủ để phục vụ cho số người bắt buộc phải sử dụng nó. Ngoài ra nó cũng trục trặc hoài, thậm chí nuốt thẻ của người ta, ghi trả, nhưng không đưa tiền ra. Khiếu nại thì giải thích vòng vo, bảo chờ giải quyết máy…

Cũng vì quá sính, nên quên rằng đa số người bắt buộc phải lãnh lương qua ATM, sẽ rút hết một lần số lương còm không đủ sống của mình. Họ sẽ mất nhiều thì giờ chầu chực tới phiên, hoặc chưa quen và rành máy móc, không thể không gặp sự cố mà họ luôn là người có lỗi. Hơn nữa tới được cái máy ATM, phải kiếm chỗ để xe, mất tiền gởi sẽ làm cho họ tiếc cái thiên đàng lãnh lương tại chỗ làm bằng tiền mặt, đem về liền cho bà xã hoan hô.

Tóm lại tiến bộ không ai không muốn. Nhưng muốn cái tốt nhất mà mình hoàn toàn không có khả năng dù trong tương lai dài, như sạch bằng Singapore quả là không lượng sức mình và làm khổ cho dân mình. Ta cứ coi các nước láng giềng tiến bộ hơn ta, như Thái Lan chẳng hạn, họ cấm gì, còn cho phép gì, ta cứ bắt chước y như họ là không lầm đâu. Trung Quốc đệ tam cường quốc kinh tế thế giới mà vẫn đầy những tồn tại của xa xưa. Cứ đi một vòng Thượng Hải, Thẩm Quyến thì sẽ thấy đầy xe ba gác nhỏ, phơi áo quần treo đầy. Ta hãy qui định rõ ràng trước, còn tác hại ta mới cấm, kẻo tội cho dân lắm!

Báo Công giáo và Dân tộc số 1640

No comments: