Lm Thiện Cẩm
Chiều thứ Bảy tháng 9 vừa qua, tôi phải mất 2 giờ đồng hồ đi xe ô-tô con để đi từ Biên Hòa về Sài-Gòn. Có lẽ đây là chuyến đi phá kỷ lục về lãng phí thời gian ! Tôi quan sát kỹ : nạn kẹt xe liên tục xảy ra không do một sự cố nào, chẳng có xe chết máy, chẳng có tai nạn lớn nhỏ nào. Chỉ có một hiện tượng duy nhất : các vua công-ten-nơ, xe tải chiếm hết phần đường hướng về thành phố ! Có đoạn đường các “vua” này dàn quân hàng ngang 3 xe, thậm chí đến 4 xe. Họ chưa được phép vào Thành phố, nhưng cứ tà tà tiến quân, chiếm hết một nửa không gian xa lộ, đôi khi còn rẽ vào đường trong, đi từ Thủ Đức đến nhà máy xi măng Hà Tiên. Các xe ô-tô con, và nhất là các xe hai bánh, cố tìm cách lạng lách, tìm đường bò về phía trước. Trên xa lộ mà xe chạy uốn lượn rồng rắn, chứ không thẳng hàng ngay lối như bình thường phải là như thế.
Những hàng xe tải, xe công-ten-nơ đi qua cây cầu nhỏ gần nhà máy Côca-Côla, tôi nghe rõ tiếng run rẩy của nó : đúng là “run như run thần tử thấy long nhan, Run như run hơi thở chạm tơ vàng” !
Để tránh vụ kẹt xe kinh niên này, nên quy định lại : xe tải và xe công-ten-nơ chỉ được qua cầu Biên Hòa, hướng về Thành phố từ mấy giờ chiều trở đi, chẳng hạn như từ 18 giờ, chứ không được phép xếp hàng đi tà tà chờ lúc được vào Thành phố.
Không hiểu các nhà chức trách có thấy rõ chuyện này không ! Vậy mà tôi nghe người ta đã đưa ra nhiều giải pháp : nào là giảm bớt xe tải, xe công-ten-nơ chạy cùng lúc trên cầu Đồng Nai, nào là bắt các xe đi cách xa nhau vv., nào là chỉ cho phép xe tải và công-ten-nơ vào giờ quy định.
Trong khi đó, khi đi Biên Hòa chiều thứ Năm, tôi chọn phương tiện xe lửa. Chỉ mất có 40 phút là về tới Biên Hòa, chẳng phải chờ đợi, chen lấn hay gặp ách tắc giao thông. Chỉ tiếc rằng mỗi ngày chỉ có một chuyến đi mà thôi, còn từ Biên Hòa về Thành phố thì hình như chỉ có một hay hai chuyến vào buổi sáng.
Tôi luôn tự hỏi : đất nước đã được hòa bình thống nhất được 32 năm, mà sao chúng ta chưa làm được hai tuyến đường sắt quan trọng : 1.) Sài Gòn - Biên Hòa; 2.) Sài Gòn – Mỹ Tho. Thử tưởng tượng với hai tuyến đường xe lửa, hay xe điện ấy, chạy đều đều, nhất là vào giờ cao điểm, cứ 15 hay 20 phút một chuyến, với tốc độ tối thiểu 100 Km giờ, điều chúng ta đủ khả năng thực hiện ngày nay, thì Sài Gòn – Biên Hòa chỉ mất 15-20 phút, Sài Gòn – Mỹ Tho 30 phút, với chính sách trợ giá cho sinh viên học sinh và công nhân viên và người lao động, và giảm giá cho người mua vé tháng vv., chúng ta sẽ có một lượng khách phải nói là rất đông đảo. Hơn nữa, nhiều sinh viên học sinh và người lao động khi ấy khỏi cần thuê mướn nhà ở Thành phố, vừa đỡ tốn tiền, vừa tránh khỏi phải xa nhà cả tuần, cả tháng, hay hơn nữa. Xa lộ Miền Đông và xa lộ Miền Tây khi ấy sẽ giảm thiểu được một lượng xe hai bánh đáng kể : ai còn dại gì mà chen chúc nhau dưới trời mưa nắng và đầy rủi ro như hiện nay ! Và nếu tiến thêm một nửa bước nữa, nối dài con đường xe điện hay xe lửa Sài Gòn – Biên Hòa ra Vũng Tàu, thì mỗi ngày thứ Bảy, Chủ nhật, sẽ có bao nhiêu lượt khách nối đuôi nhau ra bờ biển với phương tiện vừa nhanh chóng, vừa an toàn và tiện nghi, thay vì cỡi Honda để không ngừng phải đối diện với Diêm Vương !
Nhân nói tới chuyện giao thông, tưởng cũng nên bàn tới mũ bảo hiểm, và những dự tính như bắt người đi xe hai bánh phải đóng lệ phí cầu đường, hay tăng thêm tiền phạt vi phạm luật giao thông. Đây lại một lần nữa chúng ta đặt người dân vào thế giống như cái cày đặt trước con trâu ! Trước khi lo sao cho có đủ mũ bảo hiểm chất lượng bán cho dân, chúng ta đã bắt họ phải đội mũ bảo hiểm. Đến khi người dân phải mua đến cả 70% mũ kém chất lượng, chúng ta mới nghĩ đến chuyện kiểm tra phân loại ! Hậu quả là chúng ta đã tiếp tay làm giầu cho những kẻ làm ăn bất chính. Và bây giờ, chúng ta dự tính bắt người đi xe hai bánh phải trả phí cầu đường, nhưng liệu chúng ta có đủ cầu đường cho mọi người lưu thông, hay sau khi thu phí thì đường đã chật hẹp, và xuống cấp, còn những cây cầu như Đồng Nai, Rạch Chiếc, và biết đâu cả cầu Sài Gòn cũng có nguy cơ bị oằn lưng sập xuống ?
Theo tôi nghĩ, vấn đề cần phải cấp tốc làm ngay, là mở con đường thứ hai từ phía Đông Bắc vào Thành phố, như chúng ta đang làm con đường xuống phía Mỹ Tho. Cũng cần thêm một cây cầu Đồng Nai mới, và một cầu Sài Gòn 2. Còn trong nội thành, phải xây dựng ngay hệ thống xe điện ngầm, hay xe một đường ray chạy trên không, chứ không chỉ tăng lượng xe buýt, vốn chưa được mọi người ưa chuộng, vì nhiều tài xế loại xe này xem ra còn khá tiêu cực, mất lòng khách hàng cũng như người dân Thành phố. Hệ thống xe điện ấy phải rất tiện lợi và hấp dẫn. Thời gian đầu chúng ta có thể phải chấp nhận lỗ lã, đó cũng là cách quảng cáo, chào mời hành khách.
Cuối cùng, tôi đề nghị nên hạn chế việc giam giữ xe, nhất là khi chúng ta không có đủ điều kiện kho bãi để bảo vệ loại tài sản này, mà đối với nhiều người dân, là cả một gia tài. Chúng ta có thể tăng tiền phạt, bắt người vi phạm phải học lại luật giao thông, thi lấy lại bằng lái. Chỉ nên giữ lại phương tiện giao thông khi đó là xe gây tai nạn.
Ngoài ra, đã đến lúc quy định một số tuyến đường nội thành không xe cộ lưu thông, như nhiều thành phố trên thế giới đã làm. Và nữa, nên chăng khuyến khích người dân đi xe đạp trở lại, hay ít ra quy định một số “ngày xanh” cho nhiều khu vực nội thành, đặc biệt là vào các dịp lễ nghỉ, để những ai không ra khỏi thành phố, được hưởng những giờ phút trong lành, yên tĩnh.
